Przymusowe leczenie alkoholika

Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi wprowadziła po raz pierwszy dobrowolność leczenia odwykowego jako ustawową zasadę, jednakże dopuściła wyjątki od tej zasady umożliwiające poddanie osoby uzależnionej od alkoholu obowiązkowi leczenia. Wyjątki te muszą być określone w drodze ustawy.

 

Stosowanie przymusowego leczenia osób uzależnionych od alkoholu leży przede wszystkim w interesie społecznym i ma służyć usunięciu zagrożenia ze strony takich osób w sferze życia rodzinnego i społecznego. Nie ma natomiast podstaw prawnych do umieszczenia osoby nadużywającej alkoholu w zakładzie lecznictwa odwykowego wyłącznie przez wzgląd na jej interes, jeśli swoim zachowaniem nie realizuje przesłanki społecznej poprzez powodowanie rozkładu życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, uchylanie się od pracy, czy systematyczne zakłócanie spokoju i porządku publicznego.

 

W omawianej sytuacji należy w szczególności wskazać, iż zgodnie z art. 24 Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi - osoby, które w związku z nadużywaniem alkoholu powodują rozkład życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, uchylają się od pracy albo systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny, kieruje się na badanie przez biegłego w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego.

 

O obowiązku przymusowego leczenia musi bezwzględnie orzec sąd. Uprawnień tego rodzaju nie posiada żaden inny organ, a w szczególności organ administracji publicznej samorządowej lub rządowej. Sąd po przeprowadzeniu postępowania w trybie nieprocesowym decyduje, czy zachodzi konieczność orzeczenia o obowiązku poddania się danej osoby przymusowemu leczeniu odwykowemu. Sąd bada przede wszystkim, czy osoba, która ma być poddana przymusowemu leczeniu odwykowemu, faktycznie nadużywa alkoholu oraz czy nadużywanie alkoholu jest powodem opisanych wyżej negatywnych zjawisk, które muszą wystąpić, aby sąd mógł orzec o obowiązku poddania się osoby uzależnionej od alkoholu leczeniu odwykowemu. Zwrócić uwagę należy - w świetle ustawowej zasady dobrowolności leczenia odwykowego - że nadużywanie alkoholu musi pozostawać w związku przyczynowym z opisanym zachowaniem osoby nadużywającej alkoholu. Oznacza to, iż sąd nie będzie mógł orzec o obowiązku leczenia przymusowego w przypadku, gdy stwierdzi, iż dana osoba wprawdzie nadużywa alkoholu i równocześnie na przykład uchyla się od pracy lub zakłóca spokój i porządek publiczny, ale zachowania te nie mają związku z nadużywaniem alkoholu. Uchylanie się od pracy jest bowiem powodowane chęcią uniknięcia płacenia alimentów czy zapłaty długu, a nie jest wynikiem nadużywania alkoholu. Sąd decyduje również, w jakiego rodzaju zakładzie lecznictwa odwykowego (stacjonarnym czy niestacjonarnym) ma się odbywać przymusowe leczenie osoby nadużywającej alkoholu.

 

Powyższy wniosek może być złożony jedynie przez prokuratora oraz gminną komisję rozwiązywania problemów alkoholowych. W chwili obecnej powinna, więc się Pani udać do gminnej komisji i poprosić o interwencję w Pani sprawie.