Ustanowienie kuratora dla spadkobiercy nieznanego z miejsca pobytu
14.05.2014, 12:40:31Moja Mama zmarła 4 lata temu, zostawiła testament napisany i podpisany przez nią odręcznie, na mocy, którego ja, jako córka jestem spadkobiercą jej majątku w całości. Chciałam teraz uzyskać u notariusza akt poświadczenia dziedziczenia, gdyż zgłosiła się do mnie rodzina Mamy. Chcą sprzedać pole, do którego części Mama też miała prawo. Myślałam, że to będzie proste skoro ja mam testament, w którym jestem jedynym spadkobiercą. Mam jednak brata, który 14 lat temu wyjechał za granicę i słuch po nim zaginął. Nie ma adresu, gdyż kilka lat temu został wymeldowany ze stałego miejsca pobytu i jest w tej chwili "nienamierzalny". Co w takiej sytuacji?
Zgodnie z Ustawą prawo o notariacie notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia ustawowego lub testamentowego, z wyłączeniem dziedziczenia na podstawie testamentów szczególnych.
Przed sporządzeniem aktu poświadczenia dziedziczenia notariusz spisuje protokół dziedziczenia przy udziale wszystkich osób, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi, a także osób, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne.
W trakcie prowadzonego przez notariusza postępowania spadkowego konieczny jest osobisty udział wszystkich osób mogących być spadkobiercami, zarówno ustawowymi, jak i testamentowymi. Krąg spadkobierców testamentowych będzie wynikał z przedłożonego notariuszowi testamentu. Przy dziedziczeniu testamentowym konieczna jest także obecność spadkobierców ustawowych. Mogliby oni np. kwestionować ważność testamentu bądź podnosić inne zarzuty przeciwko spadkobiercy testamentowemu. Tylko udział wszystkich osób mogących być potencjalnie spadkobiercami i ich zgodna wola co do przeprowadzenia postępowania spadkowego u notariusza oraz identyczne w treści oświadczenia co do kręgu spadkobierców gwarantują, że sprawa spadkowa należy do kategorii spraw niespornych, a tylko te mogą być przeprowadzane w ramach postępowania prowadzonego przez notariusza.
W Pani sprawie skoro nie jest możliwi kontakt z bratem nie ma możliwości sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia a jedyną możliwością jest złożenie wniosku o stwierdzenie nabycia spadku do sądu wraz z wnioskiem o wyznaczenie kuratora dla osoby nieznanej z miejsca pobytu.
Zgodnie z art. 144 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego przewodniczący ustanowi kuratora, jeżeli wnioskodawca uprawdopodobni, że miejsce pobytu strony nie jest znane. W sprawach o roszczenia alimentacyjne, jak również w sprawach o ustalenie pochodzenia dziecka i o związane z tym roszczenia, przewodniczący przed ustanowieniem kuratora przeprowadzi stosowne dochodzenie w celu ustalenia miejsca zamieszkania lub pobytu pozwanego.
Uprawdopodobnienie, że miejsce pobytu strony jest nieznane, stanowi podstawowy warunek ustanowienia kuratora. Co istotne nie można uznawać za uprawdopodobnienie samego twierdzenia wnioskodawcy, że nie zna aktualnego miejsca zamieszkania (pobytu) uczestnika postępowania. W praktyce sądowej przesłanki ustanowienia kuratora dowodzone są przy pomocy takich dokumentów, jak pisemne informacje biur adresowych lub organów ewidencji ludności. Trafnie także w literaturze przedmiotu podnosi się, że wobec praktycznie nieograniczonej możliwości korzystania z wyjazdów i okresowych pobytów za granicą należy - odpowiednio - zaostrzyć kryteria oceny, czy doszło do uprawdopodobnienia. W miarę potrzeby, i dla zapobieżenia ewentualnym nadużyciom, należałoby przesłuchać na tę okoliczność w trybie art. 299 Kodeksu postępowania cywilnego wnioskodawczyni, domowników, sąsiadów, właściciela lub administratora domu itp.
Zakładając, iż sąd przychyli się do Pani wniosku o ustanowienie kuratora dla brata istnieje realna szansa, iż w przeciągu 6 miesięcy sąd wyda postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku.
Twój komentarz
Opinie klientów
